2019 yılının Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde başlayarak ülkemize de yayılan koronavirüs salgını, küresel sağlığa etkileri yanında ülke ekonomilerini vurdu. Başta turizm olmak üzere, sanayi, hizmetler sektörlerinde üretimin, iç ticaret ve dış ticaretin hızla gerilemesine yol açtı. Güçlü ekonomiler pandeminin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için destek paketlerini açıkladı. 

ŞİRKETLER TEK TEK KAPANDI

Ülkemizde 2020 yılının başlarından bu yana devam eden pandemi nedeniyle küçük esnaf çalışamaz duruma geldi. Türkiye genelinde 2020 yılında yüzde 26,74 artışla 24 bin 136 gerçek kişi ticari işletme) bir kişinin kendi adına ve yalnız başına işlettiği ticari işletme) kapandı. Aynı süre içerisinde yüzde 16,44 artışla 15 bin 366 şirket kapandı. 

PANDEMİNİN FATURASI AĞIR OLDU

Ekonomik verilere göre pandeminin faturası ağır oldu. Pandemi sürecinin belirsizliği ekonomik aktörlerin endişelerinin artarak devam etmesine neden olurken, destek paketlerinin daha çok artırılması yeniden gündeme geldi. Esnafın yeniden ayakta durabilmesi için kira yardımı yapılması zorunluluk olarak ortaya çıkıyor. Pandemi sonrası açılma döneminde kira borçları esnafı iflasa zorlayabilir. Bu iflasların engellenmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması bekleniyor. 

CİROYU HAZİNE KARŞILAYACAK

Türk Borçlar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi TBMM'ye sunuldu. Komisyonda görüşmeleri devam eden kanun teklifi kapsamında pandemi ilan edilen tarihten itibaren pandemi süresi boyunca, iş yeri kira bedellerinin ödenememesinin, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmaması, bunlara ilişkin davaların başka bir işleme gerek olmaksızın durması ve iş yerlerinin kira giderlerinin azalan ciro oranınca hesaplanan kısmının Hazine tarafından karşılanması amaçlanıyor.

MADDE GEREKÇELERİ 

MADDE 1- Dünya Sağlık Örgütü'nce pandemi ilan edilen hallerde; kısıtlamaların ekonomi ve esnaf üzerindeki etkilerini azaltmak amacıyla iş yeri kira bedelinin ödenememesinin, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacağı, bunlara ilişkin davaların pandemi süresince başka bir işleme gerek olmaksızın duracağı yönünde bir düzenleme yapılması amaçlanmaktadır. Ayrıca pandemi ilan edilen tarihten itibaren, pandemi süresince, yıllık cirosu bir önceki yıla göre en az üçte bir ve üzerinde azalma olan iş yerlerinin kira giderlerinin azalan ciro oranınca hesaplanan kısmının Hazinece karşılanması, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmektedir. 

MADDE 2- Yürürlük maddesidir. 

MADDE 3- Yürütme maddesidir. 

TÜRK BORÇLAR KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ 

MADDE 1- 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. 
“EK MADDE 1- Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen tarihten itibaren, pandemi süresince; ödenmesi gereken iş yeri kira bedelinin ödenememesi, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmaz, bunlara ilişkin davalar pandemi süresince başka bir işleme gerek olmaksızın durur. Pandemi süresince, pandeminin ilan edildiği tarihten itibaren yıllık cirosu bir önceki yıla göre en az üçte bir ve üzerinde azalma olan iş yerlerinin kira giderlerinin azalan ciro oranınca hesaplanan kısmı, Hazinece karşılanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” 

MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.