Mekânsal Veri Analizi Sistemi üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı, bilgi teknolojilerinden faydalanarak gayrimenkullerin vergi yükümlülüğü ile ilgili bir adım attı. Buna göre, konut satışı sırasında bedeli düşük gösterip düşük tapu harcı ödeyen kişiler incelemeye alındı. Tespit edilen kişilere, Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yazılar gönderilmeye başlandı. Mükelleflere gönderilen bu yazılarda taşınmazın adresi, satışta beyan edilen tapu harcı matrahı, gösterilen satış bedelinin piyasa şartlarına göre düşük olduğu yer alıyor. Mükellef, yazıyı aldıktan sonraki 15 gün içinde farkları vergi dairesine öderse sorun bulunmuyor. Sistemin İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir gibi pilot illerde başladığı öğrenildi. Vatandaşlar ise tapu harçlarının yüksek olmasından şikayetçi.

200 BİN İŞLEM 

TÜİK verilerine göre 2024 yılında Türkiye genelinde yaklaşık 1,3 milyon konut satışı gerçekleşti. Bu satışların yaklaşık yüzde 40’ı, yani 520 bin adedi, pilot illerin de aralarında bulunduğu büyükşehirlerde yapıldı. Sektör temsilcilerine göre, bu bölgelerde satış işlemlerinde gerçek değer yerine düşük bedel gösterme oranı yüzde 30-40 arasında değişiyor. Bu da yaklaşık 150-200 bin işlemin risk altında olduğunu gösteriyor.

KAPI KAPI GEZİYORLAR 

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın vergi kaçıranlara yönelik denetimlerini sıklaştırdığını belirterek, "Hem kira gelirleri hem de satılık gayrimenkullerde düşük beyanın önüne geçmek için çalışmalar yapılıyor. Tapu kayıtlarından evin kiracılı olup olmadığını araştırıyorlar ayrıca kapı kapı dolaşıp ev sakinlerine kiracı olup olmadığını, kiracı ise kaç para kira ödediğini soruyorlar" dedi.

DENETİMLER SIKLAŞACAK

Ceza ve gecikme zammına da dikkat çeken Aşa, şu bilgileri de verdi: "Satılıklarda bölgesel ortalama fiyatlar tespit edip bunun altında değerde bir satış beyanı varsa bununla ilgili bilgi isteyip gerektiğinde resen vergi tahakkuk ettiriyorlar. Ayrıca ceza ve gecikme zammı uygulanıyor. Emlak ilanları kontrol edilip sonuçları hakkında bilgi istiyorlar. Emlak ofislerinden de satılık ve kiralık portföyleriyle ilgili bilgi isteyip bunları kayıt altına alıyorlar. Anladığımız kadarıyla bu denetimler sıklaşarak devam edecek. Vatandaşları özellikle ev sahiplerini bu konularda dikkatli olmaları, kayıt dışı bir işlem yapmamaları konusunda uyarmak istiyoruz."

FARK KAPANMALI

Tüm Emlak Danışmanları Birliği Genel Başkanı Hakan Akçam da bakanlığın evinin rayiç bedelini düşük gösterenlere yönelik ciddi bir denetim başlattıklarını belirterek, "Tapu rayiç bedeli ile reel fiyat arasındaki makas bir an önce kapatılmalı ve vatandaş gayrimenkulü aldığı fiyattan tapu ikmali yapmalı. Vatandaşın aradaki  bu farkı bir kereye mahsus görmezlikten gelip belirli bir oranda vergilendirilip tekrar bir milat başlatılması lazım bununla da ilgili mutlaka bir çalışma yapılmalı" şeklinde konuştu. 

GECİKME FAİZİ ALINACAK

Akçam, yerel yönetimlere de çağrıda bulunarak, "Emlak vergileri konutta binde bir şeklinde tahsil ediliyor. Bu oranlar belediye tarafından yükseltilince vergi oranı da yükselmiş oluyor. Tapu harçlarının yüzde bire indirilmesi gerekiyor. Çünkü belediye rayici yükselince vatandaşın tapu devri esnasında ödeyeceği rakam da artıyor. Tapuda satış bedeli yüksek ise tapu harcı esnasında yüzde 25 oranında ceza tahsil ediliyor. Hem satıcı hem de alıcıdan gecikme faizi alınması gündemde" diyerek açıklamalarını sonlandırdı.