Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2021'de kentsel dönüşüme öncelik verdi. Son 8 yılda 60 milyar TL'lik kaynağın ayrıldığı kentsel dönüşüme, bu yıl sosyal konutlarla beraber toplamda 25 milyar TL kaynak ayrıldı. Son 3 yıldır yükseltilmeyen dönüşüm kredisi miktarı da 75 bin TL artırılacak ve 125 bin TL'den 200 bin TL olacak. 

Dünya'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; böylece kredi ile bir konutun yapım maliyetinin önemli oranda karşılanacağı ifade ediliyor. Sektörde artışı olumlu bulunurken, mevcut haliyle kredinin etkisinin sınırlı olacağı da dile getiriliyor. Kredi ile daha fazla dönüşüm yapılabilmesi için ödeme vadelerinde süresinin 10 yıldan 15 yıla, faiz oranların ise 0.70'e düşürülmesi tavsiye edildi. Böylece sadece İstanbul'da 30 ile 40 bin binanın dönüşebileceğinin altı çizildi. 
 

İstanbul'da 60 bin konut dönüşür 

Artan inşaat maliyetlerinin kentsel dönüşüm kredisine yansıtılmasının piyasada olumlu karşılanacağına vurgu yapan Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Nihat Şen, kredinin daha fazla etkili olabilmesi için faiz oranlarının ve süresinin uzatılması tavsiyesinde bulundu. Şen, şunları kaydetti:

"Halihazırda devlet kentsel dönüşüm kredi faizinin yüzde 30'unu karşılıyor. Kamu karşıladığı bu faizmiktarını biraz daha artabilir ya da devlet 0.70 gibi düşük faizle kredi kullandırabilir. Ödeme süresini de 120 aydan en az 180 aya çıkarırsa bu etki daha da yükselir." 

Bu koşullar sağlandığı zaman sadece İstanbul'da yıllık bazda 50 bin ile 60 bin binanın dönüşebileceğine dikkat çeken Şen, ancak doğru dönüşümün vatandaşın tek başına yapacağı dönüşüm yerine bakanlık, belediye ve vatandaşın el ele verdiği alan bazlı dönüşüm olduğunu belirtti. Şen, bu üçünün bir araya gelmesi halinde yıllık dönüşecek konut sayısının 150 ile 200 bin olacağının altını da çizdi. 
 

Vatandaşın dönüşümünü yüzde 30 artırır 

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkan Yardımcısı Mimar Ahmet Erkurtoğlu da, 200 bin TL'ye yükseltilen limitin konut sahipleri için can suyu olduğunu vurguladı. Kredinin, binasını müteahhit olmadan dönüştürmek isteyenlere avantaj sağladığını dile getiren Erkurtoğlu, bu haliyle kat karşılığı olmayan dönüşümü yüzde 30 oranında artıracağını söyledi. 

Kredi miktarı her yıl artırılmalı 

İstanbul Kentsel Dönüşüm Derneği ve TEKTAŞ Kentsel Dönüşüm şirketinin Başkanı Hakan Çatalkaya da, kredinin artırılmasının çok olumlu olduğuna vurgu yaptı. Çatalkaya, "Çünkü bu süreçte ciddi maliyet artışları yaşandı. Ortalama bir konutun yapım bedeli arsa hariç 250 bin TL ile 300 bin TL arasına geldi ve 125 bin TL zaten ciddi anlamda yetersiz kalıyordu" açıklamasında bulundu. Artışların bundan sonra her yıl enflasyon oranında yapılması gerektiğini kaydeden Çatalkaya, "Üste üste birkaç yıl artış yapılmadığı zaman kredi desteği maliyetlerin çok fazla altında kalıyor" dedi. 

Son iki yılda dönüşüm yavaşladı 

Çatalkaya, 2012'de kentsel dönüşümün devreye alınmasından sonraki 6 yıllık dönemde kat karşılığı model sebebiyle dönüşümün hızlı gittiğini, fakat son 2 yılda hak sahiplerinin ceplerinden çok fazla para çıkmasından dolayı yavaşladığını dile getirdi. 

1,2 milyonluk rekor

Kentsel Dönüşüm Kanunu'nun yürürlüğe girdiği süreç içinde 1,2 milyon konut dönüştürüldüğünü ve bu oranın da dünyada bir rekor olduğunu söyleyen Hakan Çatalkaya, "Aslında yapılanlara bakarsak dünya üzerinde böyle bir örnek yok. Bu bir dünya rekoru" dedi. Ancak hala bunun 4 katı konutun dönüşmesi gerektiğini ifade eden Çatalkaya, "Bunu yaptığımız zaman dünya üzerinde bunu gerçekleştiren tek ülke olmuş olacağız" açıklamasını yaptı.