Kentsel dönüşüm süreci, özellikle İstanbul başta olmak üzere pek çok kentte sokakları adeta şantiye alanına çevirirken, geçici konut ihtiyacındaki artış kiralık konut piyasasında dengeleri bozdu. Mevcut kiracılar, daha yüksek bedellerle karşılaşmamak için evlerini terk etmeye yanaşmazken; dönüşüm kapsamında dairelerini boşaltmak zorunda kalan vatandaşlar için uygun kiralık ev bulmak giderek daha güç hale geldi.
Kiralık konut arzının sınırlı kalması ve talebin hızla yükselmesi, fiyatları da yukarı taşıdı. Sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) Kasım ayı raporuna göre, Türkiye genelinde reel kira bedelleri yıllık bazda yüzde 2,1 düşüş gösterse de İstanbul’da kiralar yüzde 3,4 oranında arttı. Nefes'in haberine göre ülke genelinde ortalama kira tutarının 24 bin lira seviyesinde olduğu ve bu rakamın asgari ücretin üzerinde kalmaya devam ettiği belirtildi.
Dönüşüm mağdurları küçük eve ve uzak semtlere yöneliyor
İstanbul’da ise 34 bin TL’ye kadar çıktı. Bu tabloya karşın devletin kentsel dönüşüm projelerindeki kira yardımı 8 bin TL’de kaldı. Bunun yanı sıra, müteahhit firmalara yapılması gereken ödemelerin yarattığı kredi yüküyle kentsel dönüşüm maliyeti altında ezilen vatandaş yüksek kiradan kaçınmak için ya daha küçük evlere yöneliyor ya da kentin daha uzak semtlerine taşınmak zorunda kalıyor.
Yüksek talep ve sınırlı arz
İstanbul Emlakçılar Derneği Başkanı Aslan Karatekin, piyasaya çok az kiralık daire çıktığını belirterek, “Kiralık konutta yaşanan sorun yalnızca kentsel dönüşüm talebinden kaynaklanmıyor. Uzun yıllardır düşük bedellerle oturan kiracılar evlerini boşaltmak istemiyor. Çünkü çıktıklarında 30–35 bin TL’nin altında kira bulmaları mümkün değil” dedi. Karatekin, kira sözleşmelerinde 10–12 yıla varan oturma sürelerinin de piyasadaki sirkülasyonu azalttığını ifade etti. Karatekin’e göre yüksek talep ve sınırlı arz fiyatları yukarı çekmeye devam edecek. Ev sahiplerinin kısa süreli kiralamalar nedeniyle ‘dönüşüm’ kiracısına yöneldiğini dile getiren Karatekin, “Uzun vadede kiracının 10–12 yıl çıkmama ihtimali mülk sahiplerini tedirgin ediyor” diye konuştu.
Müteahhitler kiralık konut bulmakta zorlanıyor
İnşaatçılar ve Gayrimenkul Geliştiricileri Derneği (İNDER) Başkanı Engin Keçeli, kentsel dönüşüm sürecinde müteahhitlerin de kiralık konut bulmakta zorlandığını söyledi. Keçeli, “Devletin verdiği kira yardımı ve yüklenicinin sağladığı destek, yeni kiralamalar için yeterli olmuyor. İnsanlar dönüşüme girdikleri bölgelerin çevresinde ev arıyor, bu da baskıyı artırıyor” dedi. Keçeli’ye göre kiralık konut arzının artması için yatırımcıların yeniden piyasaya girmesi büyük önem taşıyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: